Denk je wijs: relax in je breinparadijs

© 2023 Fred Sterk & Sjoerd Swaen

Alle rechten voorbehouden

Cover image: iStock

Sterk Publishers

Den Haag

www.sterk-swaen.nl

––––––––

De auteurs hebben ernaar gestreefd de rechten van derden zo goed mogelijk te regelen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich tot de uitgever wenden.

Belangrijk aandachtspunt: Dit zelfhulpboek is niet bedoeld als vervanging voor medisch advies of professionele behandeling. Als je deskundige hulp nodig hebt – op welk gebied dan ook – wordt aanbevolen om de diensten van een bekwame professional in te schakelen. Als je een aandoening hebt die medische aandacht vereist, is het raadzaam om een gekwalificeerde medische of GGZ-behandelaar te raadplegen.

Deze uitgave is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Noch de maker, noch de uitgever kan echter aansprakelijk gesteld worden voor eventuele schade als gevolg van eventuele onjuistheden en/of onvolledigheden in deze uitgave.

Inleiding

Denk je wijs

In dit boek bieden we praktische technieken, inzichten en voorbeelden voor een flexibele en redelijke mindset. We verwijzen naar het symbolische 'breinparadijs', waarin je een optimale balans vindt tussen ontspanning en inspanning, en meer voldoening en flow ervaart.

Of je nu geïnteresseerd bent in mindfulness, meditatie, zelfreflectie of positieve affirmaties, deze tips zullen je helpen om vaker innerlijke harmonie en evenwicht te bereiken.

De levenswijsheden in dit boek geven je meer kracht en leiden je naar een 100% natuurlijke oase van gemoedsrust.

Psychologen Fred Sterk en Sjoerd Swaen zijn, sinds 1997, auteurs van een reeks succesvolle zelfhulpboeken, waaronder Denk je sterk, Denk je vrij en Positieve mindfulness.

1 Meer dan je denkt

Ons denkvermogen is allesoverheersend krachtig. Vanaf het moment dat we wakker worden, beginnen onze gedachten actief de toon van de dag te bepalen. Een grote stroom van mentale activiteiten komt op gang: oordelen, meningen, herinneringen, verwijten en alles waar we ons druk over maken.

Toch hoef je jezelf niet volledig over te leveren aan je gedachten. Je hebt keuzevrijheid. Waarom zou je een slachtoffer moeten blijven van je eigen denkwijze? Je zit niet vast aan je gedachten en hebt altijd de hoopvolle, bevrijdende mogelijkheid om op vele verschillende manieren naar het leven te kijken.

Je kunt leren objectiever te kijken naar je eigen gedachtewereld, je meer bewust te worden van wat je met je hoofd aan het doen bent. Je eigen bewust-zijn kan je helpen om afstand te nemen van je zelf gecreëerde angstopwekkende, negatieve gedachten.

Vanuit een hoger bewustzijn je eigen denkwijze observeren, werkt kalmerend, geruststellend en opent de weg naar een creatieve, inspirerende, positieve levenswijsheid. Hierdoor kun je makkelijker een perspectief vinden dat minder impulsief (reactief) en meer begripvol (meelevend) is.

Bewust nadenken kan noodzakelijk en nuttig zijn. Maar gebruik je denkvermogen alleen als je het nodig hebt, en laat het daarna, precies op tijd, weer los.

We nemen wat er in ons hoofd gebeurt veel te serieus, en zien wat we denken als  de waarheid. Al je gewoontes, oordelen en onzekerheden spelen zich af in je eigen gedachtewereld. Ze zeggen maar heel weinig over de realiteit.

Wat je ziet is een weerspiegeling of weergave van je gedachten. De een ziet overal liefde en de ander alleen maar haat. Als je al je oppervlakkige gedachten verwart met wie je werkelijk bent, heb je een probleem en wordt je het slachtoffer van je eigen illusies. De problemen in je hoofd zien er vaak veel serieuzer uit dan ze in werkelijkheid zijn.

Er is een deel van jou dat volledig gedachten-vrij is. Wanneer je in contact bent met de diepere emoties van vrede, liefde en dankbaarheid, ben je verbonden met je ware zelf, en worden je denkproblemen non-issues. Ze hebben niets met de werkelijkheid te maken.

Wat denk je, zou alle spanning die je voelt ook niet gewoon een weerspiegeling van een te druk pieker-brein kunnen zijn?

Telkens wanneer je door middel van ontspanning in contact komt met je hogere bewustzijn, heeft dit een positief effect op zowel je lichaam als je belevingswereld.

Iedere positieve gedachte heeft een helende uitwerking op jou en je omgeving.

De aanwezigheid van allerlei piekergedachten is een uitnodiging om een stap terug te doen, jezelf diep te ontspannen, even te wachten en je denkgeest te laten vertragen. Terug naar een natuurlijke staat van pure welzijn en gemoedsrust.

Het is niet nodig om je gedachten te bevechten. Vraag jezelf liever af: Is het nuttig om in deze gedachte te geloven of niet? Brengt deze interpretatie me vooruit of houdt ze me vast?

Leer een stapje terug te doen en te kijken naar de onrust in je hoofd en merk het gewoon op. En herinner jezelf er voortdurend aan dat je niet je luidruchtige denk-brein bent. Jij blijft de auteur van je eigen verhaal.

Je denken kan vol verwarring en obsessies zijn, maar die kunnen je ware aard, jouw stabiele levensenergie, niet aantasten. Problemen blijven vluchtige, voorbijgaande menselijke ervaringen die gecreëerd worden door misleidende gedachten.

Het goede nieuws is dat je meer bent dan je denkt.

*Vanuit een hoger bewustzijn je eigen denkwijze observeren, werkt kalmerend, geruststellend en opent de weg naar een creatieve, inspirerende, positieve levenswijsheid.

2 Kalm en bescheiden

In onze prestatiemaatschappij worden we overal aangespoord om uit onze comfortzone te komen. Op zich is daar niets mis mee en kan het goed zijn allerlei uitdagingen in het leven aan te gaan. Maar jezelf voortdurend opjagen naar meer en beter presteren, méér bereiken, méér kennis vergaren en de hoogste status nastreven kan ontaarden in een blinde ratrace.

De vraag is of het gezond is de druk in jezelf constant op te voeren. Vaak wordt gedacht dat jezelf forceren en blijven aansporen tot de meest bizarre krachtinspanningen de beste manier is om iets in dit leven te bereiken, maar is dat echt zo?

Volgens ons schuilt er een grotere kracht in ontspanning, kalmte en stilte. Vanuit rust krijg je meer focus, helderheid en ruimte. Zodra je talenten vrij, met een ontspannen stroom mee mogen bewegen, kun je beschikken over een creativiteit en wijsheid die je eerder nog niet voor mogelijk had gehouden. En paradoxaal genoeg zul je dan precies datgene krijgen of ontdekken waar je waarschijnlijk je leven lang al naar gezocht hebt. Ontspanning geeft meer voldoeninggevende resultaten dan je ooit met een geforceerde krachtsinspanning zou kunnen afdwingen.

Creëer voor jezelf in het echt of met je verbeeldingskracht een volkomen, veilige, rustgevende omgeving, waar je al stress mag vergeten en al je dromen vrij mogen stromen. Een thuis-paradijs dat gevoelens van innerlijke vrede, sereniteit en ontspanning oproept. Het kan je eigen bed zijn, een zen-tuin of een denkbeeldig boeddhistisch klooster met prachtige bloemen en bomen.

Ga elke dag in gedachten, zo vaak als wilt, naar jouw veilige plek. Je vindt het fijn er  te mogen zijn. Stel je alle details voor en het goede gevoel dat het je geeft.

Vanuit ontspanning kun je, stap voor stap, iedere uitdaging aan. Het onderstaande BANG- stappenplan biedt je de kans je eventuele faalangst te onderzoeken en/of aan te pakken:

-  Beschrijf je gevoel. Wat voel je precies? Heb je de neiging te vluchten voor deze uitdaging? Verwacht je dat er vervelende dingen gaan gebeuren? Kun je proberen rustiger te gaan ademhalen? Is deze situatie echt gevaarlijk of is je schrikreactie een vals alarm?

-  Al je gedachten over deze uitdaging hoeven niet waar te zijn. Je rampverhalen over wat er zou kunnen gebeuren hebben geen reële voorspellingswaarde. Het zijn maar gedachten en ze zeggen niets over wat er echt zal gebeuren. Ben je in staat alternatieve, hoopgevende dingen te bedenken?

-  Negatief gedrag kun je ombuigen naar constructief gedrag. Je bent vindingrijker en veerkrachtiger dan je denkt. Wat zou je kunnen doen als je bepaalde probleempunten tegenkomt? Zijn er hulpmogelijkheden? Kun je ook voorzichtige toenaderingspogingen ondernemen in plaats van deze uitdaging te vermijden?

-  Gun jezelf overwinningen en beloningen zonder jezelf te laten intimideren door hoge eisen, ambities of eindresultaten. Kalmte is een oerkracht. Zolang je bewust leeft bij de dag, houd je de juiste voedingsbodem voor supergrote dromen. Beloon jezelf voor iedere stap vooruit, dat is goed voor je zelfvertrouwen en geeft je precies voldoende moed om jouw meest inspirerende groeikansen te benutten.

Innerlijke vrede betekent naar jezelf mogen luisteren en investeren in activiteiten die aansluiten bij je diepere verlangens, in plaats van illusionaire successen na te jagen.

Albert Einstein, de bedenker van de relativiteitstheorie en Nobelprijswinnaar (natuurkunde), schreef tijdens een van zijn reizen in Japan in 1922 voor iemand zijn recept voor geluk:

Een kalm, bescheiden leven verschaft meer geluk dan een succesvol bestaan, vol ambitie, dat gepaard gaat met aanhoudende onrust.

*Kalmte is een oerkracht. Zolang je bewust leeft bij de dag, houd je de juiste voedingsbodem voor supergrote dromen.

3 Psychologische rijkdom

Een troostende waarheid is dat we veilig zijn, liefde mogen ervaren en vanbinnen altijd geholpen worden.

Vergeet niet dat je over een superkracht beschikt. Je eigen denkbrein, met het vermogen om te creëren, plannen, je voorstellingsvermogen te gebruiken en alle mogelijke, ingewikkelde uitdagingen op te lossen en aan te kunnen. Het stelt je in staat te leren van het verleden en je toekomst mooier te maken. Jij staat aan het roer en mag je eigen focus bepalen.

Maar ons denkbrein kent ook een andere kant. Het kan je pieker-alarm luidruchtig en langdurig activeren. Koortsachtig blijf je zoeken naar mogelijke antwoorden op je zelfbedachte rampscenario’s en dat kan je tijdelijk de illusie geven dat je alles onder controle hebt.

Ongemerkt leer je jezelf aan dat je in gevaar bent, zodat je denkbrein – om overal op bedacht te zijn – maar blijft zoeken naar meer potentiële gevaren. En zo wordt je oorspronkelijke superkracht ingezet voor het zoeken naar problemen, en reken maar dat je die overal zult vinden.

Je constructieve denkbrein kan ongemerkt verworden tot een aversief regelbrein. Waak ervoor dat je denkbrein niet verandert in een nerveuze micromanager, die alles in de gaten wil houden en controleren. Een storende, achterdochtige bemoeial, die geen afstand meer kan nemen of in staat is gebeurtenissen te relativeren.

Het regelbrein wil alles regelen en leeft volgens dwangmatige regels. Een regelbrein wil controleren, meten, weten, vergelijken, beschrijven en is heel druk met het verzinnen van complottheorieën.

Steeds weer op zoek naar problemen om ‘op te lossen’. Zodra het regelbrein een onderwerp vast heeft gepakt, kan het je uren bezighouden met valse alarmmeldingen en blijft het doelloos, ronddraaien in dezelfde pieker-cirkels.

Toch hoef je je regelbrein niet uit te schakelen of te bevechten. Je hoeft alleen maar bewust op te merken wat je brein aan het doen is en voorzichtig een stapje terug te zetten. Wetende dat je veel meer en groter bent dan je regelbrein. Wellicht kan alles ook beter gaan én ben je sterker dan je dacht?

Als je je gedachten kunt observeren zonder jezelf erin te verliezen, zul je ontdekken dat je een keuze hebt, je kunt ze geloven of niet geloven. Er is geen echt gevaar, soms wel ongemak, maar dat zul je echt wel overleven.

Wat denk je, zou je niet prima in staat kunnen zijn nieuwe, frustrerende en zelfs moeilijke problemen te overwinnen? Als je authentieke, ontspannen positieve energie of levenswijsheid vrij door je heen mag stromen, word je beloond met een kalm, tevreden geluksgevoel. Maar als deze energie geblokkeerd wordt door een overspannen regelbrein, daalt je stemming en voel je je veel angstiger dan nodig is.

Bedenk dat je veel goede eigenschappen hebt – flexibiliteit, kracht, doorzettingsvermogen, interesses, nieuwsgierigheid, intelligentie – die je overal doorheen zullen helpen.